اگه فردی بتونه مسیر پیش روی خودش رو پیشبینی بکنه و موفقیتها و مسائل و همهی راهحلهای مربوط به اون مسیر رو آنالیز کنه، قطعاً انسانیه که مالک یه ذهن آگاهه؛ چون تموم مراحل مسیر رو،پیشبینی و برنامهریزی کرده.
همهی سرمایهگذاران، بیزینسمنها و کارآفرینان، حتی برای یکبار هم که شده در مسیر کسب وکارشون با چالشهای گوناگون روبرو شدن، اما اونا هیچ وقت به اشتباه رو دوبار تکرار نمیکنن. توسعهدهندگان، از ابزارهایی مثل چرخهی عمر محصول(plc) کمک میگیرن. این ابزار چالشهای احتمالی رو پیشبینی و برای اونا برنامهریزیهایی رو درنظر میگیره. این چرخه چهار مرحله داره؛
- معرفی
- رشد
- بلوغ
- کاهش
چرخهی عمر محصول چیه؟
توسعهدهندگان از ابزار چرخهی عمر محصول، برای ردیابی پروداکت و اتخاذ تصمیمهای جدی و آگاهانه استفاده میکنن، تا به نتیجهی نهایی که ارتقای محصول و پیشیگرفتن از رقباست، دست پیدا کنن.
اصطلاح چرخهی عمر محصول، در بازاریابی چه مفهومی داره؟ چه معایب و مزایایی داره؟ راهبردهای مهمش چیا هستن؟ برای رسیدن به جواب این سوالات با ما باشین.
مسیری رو که یه محصول از ابتدای تولید تاپایان(زوال) طی میکنه، چرخهی عمر محصول، گفته میشه. این ابزار برای بهبود کسب و کار، موردتوجه کارآفرینان و توسعهدهندگانه. این چرخه تصمیمات مهمی رو در مورد کل بخشهای یه شرکت گرفته، و اطلاعرسانی میکنه. تصمیمات مهم و کلیدی از قبیل؛ توسعهی پروداکت، تعدیل قیمت، بازاریابی در مورد سرمایه گذاری و هر تصمیمی که به یه بیزینس و کسب و کار مربوط میشه. چرخهی عمر محصول از چهارمرحله تشکیل میشه، که به ترتیب بهشون میپردازیم:
- معرفی؛ اولین مرحلهای که محصول یا خدمتی به مخاطبین ارائه میشه.
- رشد؛ بعد از عرضهی محصول، وقتی که تقاضای بازار زیاد میشه، نشونگر اینه که، محصول داره خوب میفروشه و مرحله رشد اتفاق افتاده.
- بلوغ؛ مرحلهی بلوغ، مرحله ایه که فروش در بازار،تو وضعیت خوبی قرار داره و هنوز تقاضای محصول در وضعیت اوجه.
- کاهش؛ چهارمین مرحله از چرخهی عمر محصول، کاهش تقاضاست.تو این بخش، رشد کم کم رو به افول میره و مدیران باید تعمیرات لازم رو انجام بدن.
کارشناسان بازاریابی معتقدن که؛ قبل از شروع مرحلهی اول(معرفی) با کمک فرایند تحقیق و توسعه، از مخاطبین و بازار هدف بهتره، یه شناسایی کامل به دست بیاد. شناخت عادات و رفتار مشتریان و رقبا باعث میشه، همهی عملکردها رو به سمت مارکتینگ پلن سوق بدین. این توضیح، در چهار مرحلهی اصلی چرخهی عمر محصول قرار نمیگیره، اما شناخت و تحقیق و توسعه از بدیهیات بازار یابیه.
چرخه عمر محصول به چه صورت کار میکنه؟
چرخهی عمر محصول، مسیر تولید محصول رو از ابتدای راه تا زمان زوال شامل میشه. برای اینکه از این مفهوم درک بیشتری پیدا بشه، در ادامه با جزئیات بیشتری در خدمتتون هستیم.
- معرفی محصول یا خدمت
- به دست آوردن تقاضا برای محصول
- تقویت فرایند بازاریابی
- کاهش هزینه در صورت امکان، برای تولید و ایجاد محصول
معرفی محصول
مرحلهی معرفی، دو هدف مشخص در بازاریابی رو دنبال میکنه؛ ایجاد آگاهی از محصول و ایجاد آگاهی از ارزش محصول بین مشتریان.
حداقل فروش، بازار کوچیک، سرمایهگذاریها زیاد برای تبلیغات و بازاریابیها و همچنین هزینههای بیشتر، از مواردی هستن که در مرحلهی اول چرخهی عمر محصول عنوان و مشخص میشه.
بهکارگرفتن استراتژیهایی، مثل عرضهی محصول با قیمت کمتر برای شروع و به دست گرفتن بازار گاهی اوقات لازمه و بعد کم کم با افزودن به قیمتها رشد اتفاق میافته.
کسب تقاضا برای محصول
وقتی تقاضای یه محصول به صورت مستمر انجام میشه، پس معلومه که رشد صورتگرفته. تقاضای بیشتر یعنی، گسترش بیشتر محصول و سود بیشتر.
بازاریابی و تبلیغات اگه هوشمندانه انجام بگیره(درک درست از نیاز مشتری) فروش به سوی رشد در حرکت خواهد بود.
تقویت و مداومت در پشتکار، برای بازاریابی محصولات
عملکردی که درمرحلهی بلوغ، از فروش زیاد برای بالابردن و حفظ ارزش کالا، از چرخهی عمر محصول، استفاده کرده. وقتی که فروش به سمت بلوغ پیش رفت، معلوم میشه که موفقیت اتفاق افتاده.
به حداقل رسوندن هزینه برای تولیدمحصول
مرحلهی کاهش، یعنی اینکه محصول با چالش کاهش فروش روبرو شده. این چالش ممکنه از کیفیت پایین محصول باشه، یا حضور قدرتمند رقبا. این حضور پررنگ، یعنی محصولات رقبا کل بازار رو در اختیار گرفتن و محصول شما دچار کاهش فروش شده.
مدیران فروش برای چنین شرایطی راهکاری دارن؛ اونا برای اینکه به صورت کامل از بازار حذف نشن، و یا اینکه خسارتها رو به حداقل برسونن، هزینههای تولید رو کم میکنن.
مزایای چرخه ی عمر محصول
همونطورکه گفته شد، برترین مزیت ابزار چرخهی عمر محصول، پیشبینیهاییه که، برای مسیر تولید محصول انجام میده. محصول درحال رشد، ممکنه با چالشهای مدیریتی، سرمایه گذاری و غیره مواجه بشه؛ چرخهی عمر محصول، راهکار پیشبینی میکنه واستراتژیهای بازاریابی تبلیغات و گسترش محصول رو بررسی و برنامهریزیها رو تنظیم میکنه.
شکست پل پیروزیه. درسگرفتن از تجربیات مقدمهایه برای رشد و موفقیت. مزیت دیگهی چرخهی عمر محصول، درس گرفتن از اشتباهات کارآفرینان و توسعهدهندگان قبلیه. پرهیز از اشتباهات تکراری و همچنین استقامت در برابر اشتباهاتی که ممکنه در هر بیزینسی پیش بیاد.
عیوب چرخهی عمر محصول
امکان پیشبینی نادرست، یکی از عیوب چرخهی عمرمحصول به شمارمیاد.
تموم محصولات نمیتونن مسیر دقیقی رو دنبال کنن؛ چون شرایط موجود بازار و محصولات رقبا باعث میشه، تو این مسیر اختلال به وجود بیاد و پیشبینی چرخهی عمر محصول درست از آب در نمیاد. ممکنه محصولی که قبلاً با چالش کمبود فروش مواجه بوده، بعد از مدتی به مرحلهی جدیدی از رشد برسه. شناخت از ویژگیهای بارز محصولات باعث میشه که افراد، به استراتژیهای مفید و کاربردی برسن.
تصمیم گیری های بالقوه رو محدود میکنه
اگه توسعهدهندگان، راهبردهای مدیریت رو به صورت نادرست، طبق برداشتی که از چرخهی عمر محصول داشتن اجرا کنن و یا زودتر از موعد، دست به اقدام بزنن، با مشکل مواجهه میشن؛ مثلاً محصولی در مرحلهی کاهش گیرافتاده، اگه برنامهریزی و اقدام مدیران برای متوقفکردن تولید محصول زودتر اتفاق بیفته، منجر به مرگ محصول میشه.
نتیجهگیری
چرخهی عمر محصول، یکی از ابزارهایی به شمارمیاد که، طبق پیشبینیهایی که انجام میده، تصمیمات درست و برنامهریزیهایی رو ارائه میکنه تا محصول از رتبه و جایگاه بهتری در بازار برخوردار باشه. چرخهی عمر محصول، شامل این چهار مرحله است: معرفی، رشد، بلوغ وکاهش.
با کمک گرفتن از مراحل بالا استراتژیهای لازم رو جهت پیشبرد اهداف مدیریتی هم به کار می برن. چرخهی عمر محصول، برای آگاهی از محصول برنامهریزیها و تصمیمات آگاهانه و کلیدی، دربارهی تعدیل قیمت، بازاریابی، سرمایهگذاریها و گسترش محصول کاربرد داره. چهارمرحلهی این مدل، ابتدای مسیر محصول رو تا پایان مورد بررسی و کنکاش قرار میده.