خلبانی ، هوانوردی ،صنایع هواپیما یی، ادامه تحصیل ، انتخاب رشته ، بازار کار
نوشته محمد گنجی جمعه - ۳۰ شهریور ۱۳۹۷ خلبانی ، هوانوردی ،صنایع هواپیما یی، ادامه تحصیل ، انتخاب رشته ، بازار کار. معمولا خلبانی از بچگی جزو رویاها و آرزوهای خیلی از بچه هاست.
یک خلبان به عنوان فرمانده هواپیمایی که میلیون‌ها دلار ارزش دارد، حرف اول را در هواپیما می‌زند. به همین دلیل باید آمادگی کامل را برای احراز این مسؤولیت داشته باشد که این آمادگی در سه مرحله سنجیده می‌شود.در مرحله اول داوطلب شرکت در آزمون سراسری آمادگی علمی خود را ثابت می‌کند و همچنین لازم است که رشته هوانوردی (خلبانی) را جزو یکی از ۹ انتخاب اول فرم انتخاب رشته خود درج کرده باشد.در مرحله بعد باید از لحاظ جسمی در معاینات پذیرفته شود که در این مرحله یک داوطلب علاوه بر خصوصیات ظاهری که عبارتند از: حداکثر سن ۲۰ سال تمام (حتی اگر خدمت سربازی را انجام داده باشد نباید بیشتر از ۲۰ سال داشته باشد)، حداقل قد ۱۶۵ سانتی‌متر، داشتن وزنی متعارف باید از سلامت جسمانی کامل برخوردار باشد.مثلاً باید دید چشم او بوده و کوررنگی نداشته باشد به همین دلیل چشم داوطلب در سه مرحله معاینه می‌شود همچنین گوش و حلق و بینی و قلب یک داوطلب در سه مرحله معاینه شده و نهایتاً نوار مغزی او برداشته و دندان‌هایش معاینه می‌شود.چون برای مثال اگر داوطلبی چند عدد از دندان‌های جلو را نداشته باشد در فشار جوّ بالا دچار حالت تهوع می‌شود یا اگر بیش از ۳ یا ۴ دندانش ترمیم شده باشد، در حین پرواز مشکل خواهد داشت در نهایت در صورت سلامت جسمانی کامل، از داوطلب مصاحبه عقیدتی و حفاظتی می‌شود. یک دانشجوی خلبانی باید جسور، نترس و شجاع باشد و همچنین لازم است که عاشق این رشته بوده و فردی منضبط و منظم باشد.
پای میکروفون صحبت کردن، یک توانایی است و مراقب پرواز باید از این توانایی برخوردار باشد؛ یعنی باید بتواند در هر شرایطی اطلاعات لازم را در اختیار خلبان‌ها قرار دهد.برای مثال اگر هوا خراب باشد و خلبان هم دچار اضطراب و هیجان شده باشد، این مسؤول مراقبت پرواز است که می‌تواند به خلبان آرامش دهد و باعث شود که هواپیما ایمن بر زمین بنشیند. همچنین یک مراقب پرواز باید به زبان انگلیسی مسلط باشد. چون باید با خلبان‌ها انگلیسی صحبت کند و خلبان‌ها نیز به زبان انگلیسی پاسخ بدهند.
گرایش های رشته ی های خلبانی و هوانوردی:
رشته هوانوردی دارای سه شاخه خلبانی، مراقبت پرواز و ناوبری هوایی است. که در این میان دو شاخه خلبانی و مراقبت پرواز از بین داوطلبان گروههای آزمایشی ریاضی و فنی و علوم تجربی دانشجو می‌پذیرند.که ما در اینجا به معرفی این دو شاخه می‌پردازیم
گرایش خلبانی:
تنها شاخه خلبانی که از طریق آزمون سراسری دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی دانشجو می‌پذیرد،شاخه خلبانی نظامی است که دانشجویان آن در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری آموزش می‌بینند.هدف از پذیرش دانشجوی هوانوردی (خلبانی) در دانشگاه هوایی شهید ستاری، تربیت خلبان‌های مورد نیاز نیروی هوایی جمهوری اسلامی است. نیروی هوایی تعیین می‌کند که دانشجویان خلبانی در کدام رشته تخصصی (خلبان جنگی ، آموزشی یا مسافربری) آموزش ببینند.آنچه مهم است این است که رشته هوانوردی (خلبانی) دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری وابسته به نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی است و دانشجویان این دانشگاه از بدو ورود به دانشگاه یک دانشجوی نظامی خواهند بود و در نهایت به عنوان یک افسر مهندس یا کارشناس فارغ‌التحصیل می‌شوند.
گرایش مراقبت پرواز:
آن‌گاه که روی صندلی یک هواپیمای در حال پرواز بر فراز یکی از شهرهای بزرگ و پرجمعیت جهان نشسته‌اید، آسمان را خالی و آرام و بی‌سر و صدا و به رنگ اقیانوس آبی‌رنگ می‌بیند.اما اگر به صفحه رادار مراقبت پرواز فرودگاه آن شهر نگاه کنید، آن را همانند بزرگراهی مملو از اتومبیل مشاهده می‌کنید که با سرعتی بسیار در حال حرکت هستند. اتاق عملیات (کنترل راداری فرودگاه هواپیما) در فرودگاه هر شهر، اداره آسمان پر ترافیک آن شهر را به عهده دارد.در این اتاق، مسؤولان مراقبت پرواز با چشمانی دقیق و مراقب، تغییرات لحظه‌ای و کامپیوتری صفحات سبزرنگ رادار را زیر نظر دارند و با استفاده از رادار و رادیو، هواپیماها را در آسمان هدایت می‌کنند وبه خلبان‌ها دستور می‌دهند که به کدام سمت گردش کنند، اوج بگیرند، فرود آیند و سرعتشان را زیاد یا کم کنند تا تداخلی پیش نیاید و از ایمنی کامل برخوردار گردند.شاخه مراقبت پرواز به آموزش و پرورش متخصصان برج مراقبت پرواز می‌پردازد.افرادی که در برج مراقبت، کنترل هواپیماهای مسافربری و شکاری را برعهده دارند تا هنگام پرواز، بلند شدن و نشستن، تداخلی به وجود نیاید و هواپیما فرود یا پروازی ایمن داشته باشد.یک متخصص مراقبت پرواز اطلاعات لازم را در زمینه نحوه وزش باد، نوع هوا و سمت باند پروازی از برج مراقبت پرواز گرفته و براساس آن، هواپیما را هدایت می‌کند.در ضمن کارکنان مراقبت پرواز، اولین کسانی هستند که از وقوع سانحه آگاه می‌شوند بنابراین ضمن رعایت دستورالعمل مربوط، باید با سریعترین وسیله ممکن برای نجات سرنشینان هواپیمای سانحه دیده و از بین نرفتن آثار و شواهد و مدارک مؤثر در بروز سانحه اقدام نمایند.
هوانوردی و ناوبری هوایی
هوانوردی یا جابجایی هوایی به فعالیتهای مرتبط با پرواز مکانیکی و صنعت هواگردسازی اطلاق می‌گردد. هواگردها به چند گونه بال ثابت (هواپیما) و بال گردنده (بالگرد) و نیز سبکتر از هوا مانند بالن وکشتی‌های هوایی تقسیم می‌شوند. هوانوردی را می‌توان بطور عمده به سه دسته بخش کرد:نخستین پرواز موتوری جسم سنگین‌تر از هوا، ۱۷ دسامبر ۱۹۰۳.
هوانوردی غیرنظامی – ترابری هوایی
هوانوردی بازرگانی از سوی شرکتهای هواپیمایی مانند ایران ایر، هواپیمایی آسمان، آریانا، تاجیک ایر، لوفت‌هانزا و دیگر شرکت‌ها به منظور حمل مسافر انجام می‌شود.
هوانوردی غیر نظامی – هوانوردی عمومی
به همهٔ گونه‌های هوانوردی بجز ترابری هوایی و هوانوردی نظامی برپایه جدول زمانی (شرکتهای هواپیمایی) اطلاق می‌شود. این گونه هوانوردی هواگردهای شخصی، خدمات چارتر، امدادی و تفریحی هواگردهای از آن شرکتهای بازرگانی و بسیاری گونه‌های دیگر هوانوردی غیر ترابری را شامل می‌شود.
هوانوردی نظامی
هوانوردی نظامی دربرگیرندهٔ فعالیتهای رزمی و نیز مأموریت‌های پروازی که برای پشتیبانی نظامی انجام می‌شوند می‌باشد.بدون شک ایمنی اولین و مهمترین هدف هر پروازی است، زیرا ایمنی نه تنها باعث جلوگیری از ضایعات ناشی از خسارت یا آسیب می‌گردد بلکه همچنین می‌تواند در اقناع اذهان عمومی و بهبود سوددهی شرکتهای هواپیمایی تجاری و مسافری مؤثر باشد.بنابراین شرکتهای حاضر در صنعت هواپیمایی دریافته‌اند که سرمایه‌گذاری بر روی ایمنی در تمامی سطوح شرکت، یک سیاست اصولی و منطقی است.یکی از گام‌هایی که در این زمینه برداشته شده است، وجود متخصصین ناوبری هوایی در هواپیماهای مسافربری، ترابری و شکاری می‌باشد که به عنوان رکن اصلی یک پرواز ایمن محسوب می‌شوند.ناوبر هوایی را تقریباً می‌توان خلبان دوم نامید؛ فردی که قبل از پرواز مسؤولیت تهیه و طراحی نقشه مسیر پرواز را برعهده دارد و تعیین می‌کند که هواپیما باید در چه ارتفاعی، با چه سرعتی و در چه هوایی پرواز نماید و اگر هواپیما رادار داشته باشد، ناوبر در پشت رادار می‌نشیند و ابرهای مختلف را شناسایی می‌کند.برای مثال اگر در صد مایلی هواپیما، ابرهای باران‌زا وجود داشته باشد، او مسیر جدیدی را به خلبان پیشنهاد می‌کند تا با ابرهای باران‌زا برخورد نداشته باشد و در واقع مسیر را دور می‌زند تا با امنیت کامل هواپیما را به مقصد برساند.البته تمام هواپیماها ناوبر ندارند اما اگر هواپیمایی ناوبر داشته باشد، قدرت مانور بیشتری دارد.چون در هوای نامناسب نیز می‌تواند پرواز کند. عده‌ای از ناوبرها نیز برای هواپیماهای شکاری آموزش می‌بینند (دانشگاه هوایی شهید ستاری بیشتر در این زمینه آموزش می‌دهد) که این افراد در نهایت کار پیچیده‌تر و مهم‌تری را انجام می‌دهند چون علاوه بر فعالیتهای یک ناوبر هواپیمای مسافربری یا ترابری باید دوره‌های مختلفی از جمله دوره نجات خدمه از مرگ را بگذرانند و سلاح‌ها و مهمات را نیز کنترل کنند.همچنین باید رادار هواپیماهای دشمن را شناسایی کرده و در صورت لزوم از اسلحه هواپیما بر ضد دشمن استفاده کنند.
دروس رشته های هوانوردی و خلبانی:
ریاضی ، فیزیک پایه، آمار و احتمالات، معادلات دیفرانسیل. کامپیوتر و برنامه‌نویسی، ارتعاشات عمومی، استاتیک، مبانی مهندسی برق، دینامیک عمومی، اصول ایمنی پرواز، الکترونیک عمومی، آئرودینامیک عمومی، اصول هوانوردی، موتورهای هواپیما، سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی هواپیما، ناوبری هوائی ، هواشناسی، فیزیولوژی هوائی، قوانین و مقررات هوانوردی.مقاومت مصالح، مبانی مدیریت و تحقیق در عملیات، ایرودینامیک سیالات تراکم‌پذیر، انتقال حرارت عمومی، مکانیک پرواز کاربردی، زبان تخصصی، پرواز اولیه، پرواز پایه ، پرواز پیشرفته نظامی ، پرواز تخصصی نظامی. مبانی مهندسی برق، مکانیک، نقشه‌کشی و نقشه‌خوانی هوانوردی، الکترونیک عمومی، سیستم‌های کمک ناوبری، ناوبری، هواشناسی عمومی، سرویس هواشناسی، هوانوردی، مکانیک پرواز، زبان تخصصی، فرودگاه‌ها، حقوق هواپیمایی، مبانی مدیریت، اصول مخابرات، اصول رادار، کاربرد کامپیوتر و اتوماسیون در مراقبت پرواز، آمار و احتمالات مهندسی.مراقبت هوانوردی و طرح پرواز، سرویس‌های ترافیک هوایی، سرویس‌های اطلاعاتی هوانوردی، دستورالعمل‌های ناوبری و مراقبت پرواز (کنترل منطقه‌ای، کنترل تقرب و ارتفاع‌سنجی، برج کنترل) ، دستورالعمل‌های کنترل هواپیما به وسیله رادار، آموزش عملی رادار، تجسس و نجات، بررسی سوانح، طراحی دستورالعمل‌های پرواز، عملیات هواپیمایی، صلاحیت پرواز، سیستم ناوبری، ارتباطات و نظارت ماهواره‌ای، روش تدریس هواپیمایی، سیمولاتور برج کنترل، سیمولاتور کنترل منطقه‌ای، سیمولاتور تقرب پرواز.
بازار کار خلبانی و هوانوردی در ایران:
شاخه خلبانی تنها در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری ارائه می‌شود و تمامی دانشجویان این دانشگاه از بدو ورود بورسیه می‌شوند و با درجه ستوان دومی فارغ‌التحصیل می‌گردند و در طول خدمت در نیروی هوایی، مسکنی مناسب و مطابق ضوابط نیروی هوایی دریافت می‌کنند. شاخه مراقبت پرواز نیز در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری و دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری ارائه می‌شود. گفتنی است تعدادی از دانشجویان دانشکده صنعت هواپیمایی کشوری از ترم دوم تحصیلی ، در صورت احراز شرایط با توجه به نیاز شرکتهای هواپیمایی بورسیه خواهند شد و در صورت سپردن تعهد خدمت از انجام خدمت وظیفه معاف می‌شوند.
تعمیر و نگهداری هواپیما
تعمیر و نگهداری هواپیما :نگهداری و تعمیرات هواپیما اورهال، تعمیر، بازرسی و یا اصلاح یک هواپیما و یا بخشی از آن است .نگهداری و تعمیرات ممکن است شامل وظایفی مانند حصول اطمینان از انطباق با بخشنامه صلاحیت پرواز یا بولتن‌های خدمات پرواز باشد. به منظور اطمینان از عملکرد ایمن و درست در طول پرواز، نگهداری و تعمیرات هواپیماها بسیار قاعده‌مند است. مقررات ملی توسط سازمان‌هایی مانند سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) با استانداردهای بین‌المللی هماهنگ می‌شوند. همه عملیات نگهداری و تعمیرات، پرسنل و بازرسی دارای نظم و ترتیب مشخص بوده و کارکنان باید برای فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند دارای تاییدیه باشند.نگهداری و تعمیرات هواپیما بسیار قاعده‌مند است. چرا که کوچکترین اشتباهی می‌تواند به سقوط هواپیما و در نتیجه مرگ انسان‌ها منجر شود. سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ایکائو) مجموعه استانداردهای جهانی را وضع می‌کند که توسط سازمان‌های ملی یا منطقه‌ای در سراسر جهان به کار گرفته می‌شوند.سازمان ایکائو، وظایف شخص مجوز گرفته برای انجام نگهداری و تعمیرات هواپیما (تکنسین/مهندس/مکانیک) را تعریف می‌کند. اما این عبارت را هم ذکر می‌کند که “شرایط ذکر شده در داخل براکت‌ها به عنوان ضمیمه‌های قابل قبول برای عنوان مجوز، معرفی شده‌اند”. بنابراین از هر کشور طرف قرارداد انتظار می‌رود که بر اساس مقررات ترجیحی خاص خود از آن استفاده کند. پس تکنسین‌ها، مهندسین و مکانیک‌های نگهداری و تعمیرات هواپیما، همگی، یک وظیفه را دارند. اما کشورهای مختلف می‌توانند این شرایط را با روش‌های مختلف، بسته به تعریف خود از صلاحیت و مسئولیت افراد، تعریف کنند.
امّا چگونه می توان سلامت و ایمنی یک پرواز را تضمین کرد؟
یکی از مهمترین کارها در این زمینه، اطمینان از سلامت کامل بدنه، موتور و سیستم‌های داخلی یک هواپیما است.کاری که توسط متخصصان تعمیر و نگهداری هواپیما انجام می‌گیرد.دانشجویان رشته تعمیر و نگهداری هواپیما در چهار بخش، اطلاعات پایه را کسب می‌کنند که این چهار بخش عبارتند از:
الف) زبان انگلیسی، زیرا اکثر کتب درسی این رشته به زبان انگلیسی است.
ب) دانش عمومی و پایه، شامل: فیزیک، مکانیک، ترمودینامیک و …
پ) دانش تخصصی، شامل: آئرودینامیک، موتور جت، موتور پیستوله، بدنه هواپیما، سیستم‌های آلات دقیق هواپیما (دانشجویان کارگاه‌های عملی این دروس را نیز می‌گذرانند.)
ت) کارگاه‌های تخصصی که شامل دروس عملی درس‌های تخصصی می‌شود.
پس از پایان تحصیلات دانشگاهی نیز فارغ‌التحصیلان این رشته به هواپیمایی کشوری معرفی می‌شوند تا در آزمون نهایی موتور یا بدنه هواپیما شرکت کنند و در صورت موفقیت در این آزمون، به آنها مدرک پایه داده می‌شود که براساس این مدرک می‌توانند در شرکتهای حمل و نقل هوایی یا کارخانه‌های تعمیر موتور و بدنه هواپیما استخدام شوند.گفتنی است که بسیاری از متخصصان تعمیر و نگهداری هواپیما پس از چند سال فعالیت در یک شرکت یا کارخانه، و به دست آوردن تجربه و تخصص لازم، براساس نیاز شرکت یا کارخانه مورد نظر برای آزمون تخصصی به هواپیمایی کشوری معرفی می‌شوند.یک متخصص تعمیر و نگهداری هواپیما امکان دارد برای تخصص موتور بوئینگ ۷۴۷ یا بدنه ایرباس و موارد دیگر به هواپیما کشوری معرفی شود و در صورتی که در آزمون تخصصی این رشته موفق گردد به او مدرک تخصصی داده می‌شود و براساس این مدرک می‌تواند به هواپیمایی که در آن تخصص پیدا کرده است، اجازه پرواز دهد و از لحاظ فنی، صلاحیت پرواز هواپیمای مورد نظر را تأیید نماید.
بازار کار تعمیر و نگهداری هواپیما در ایران
سازمان هواپیمایی ناظر و کنترل کننده صنعت تعمیر و نگهداری هواپیما است به همین دلیل بازار کار وسیعی برای فارغ‌التحصیلان این رشته ندارد اما شرکتهای حمل و نقل هوایی مثل آسمان، هما، کیش‌ایر و شرکتهای تعمیر اساسی موتور و بدنه هواپیما مثل صنایع هواپیما یی ایران سها، هلیکوپتر سازی پنها و هواپیما سازی ایران هسا و بعضی از شرکت‌هایی که کارهای جنبی در زمینه تعمیر و نگهدای موتور و بدنه هواپیما انجام می‌دهند، مراکز اصلی جذب فارغ‌التحصیلان این رشته هستند.از سوی دیگر تعدادی از فارغ‌التحصیلان با توجه به اطلاعات خوبی که در زمینه مکانیک و الکترونیک دارند، جذب کارخانه‌ها و شرکتهای دیگر مثل ایران خودرو می‌شوند و در کل می‌توان گفت که هیچ یک از فارغ‌التحصیلان توانمند این رشته بیکار نمی‌مانند.
الکترونیک هواپیمایی
بخش عمده‌ای از سیستم‌های زمینی که سلامت و ایمنی یک پرواز را تضمین می‌کنند، تجهیزات الکترونیکی هستند.افرادی که با این تجهیزات کار کرده و آنها را تعمیر می‌کنند باید علاوه بر آشنایی با الکترونیک عمومی، با الکترونیک تخصصی هواپیما نیز آشنا باشند؛ یعنی در سازمان هواپیمایی کشوری نیاز به تلفیقی از یک دوره الکترونیک عمومی با الکترونیک تخصصی است.در ضمن، این دوره آن‌قدر کوتاه نیست که بتوان به عنوان یک دوره کوتاه مدت، به فارغ‌التحصیلان کاردانی یا کارشناسی برق آموزش داد.از این رو، دوره تخصصی الکترونیک هواپیمایی در مقطع کاردانی و کارشناسی در وزارت علوم ارائه شده است و فارغ‌التحصیلان این رشته، با توجه به توان و تخصص خود، در سازمان هواپیمایی کشوری به کار گمارده می‌شوند.دروس رشته الکترونیک هواپیمایی، به ویژه در مقطع کارشناسی، شباهت بسیاری به دروس رشته مهندسی برق گرایش مخابرات دارد؛یعنی حدود ۹۰% دروس این دو رشته مشابه است. و ۱۰ یا حداکثر ۱۵ درصد از دروس نیز دروس تخصصی الکترونیک هواپیما مثل دوره‌های تخصصی ils، vor یا دوره‌های مقررات ناوبری است. به همین دلیل، فارغ‌التحصیل این رشته به غیر از صنعت هواپیمایی می‌تواند در صنعت مخابرات نیز مشغول به فعالیت شود.
آشنایی با رشته کاردانی هواپیما
هواپیماهای پیشرفته کنونی از فناوری های جدید بهره می گیرند و دستگاههای ناوبری که در کابین روبه روی خلبان قرار دارد ، موقعیت باند فرودگاه را نشان می دهد و می گوید که آیا هواپیما در راستای باند است یا به چپ و راست منحرف شده است. به همین دلیل ، امروزه یک خلبان ماهر فردی است که بیشترین آگاهی و مهارت را در استفاده ازآلات دقیق الکترونیکی و کامپیوتری موجود در کابین دارد . وسایلی که ایمنی یک پرواز در گرو سلامتی و دقت عمل آنها است و باز به همین دلیل در سازمان هواپیمایی هر کشوری نصب ، راه اندازی ، نگهداری و تعمیر سیستم های الکترونیکی و کمک ناوبری و مخابراتی موجود در هواپیما از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است .در صنعت هواپیمایی توانمندی در دروس ریاضی و فیزیک بسیار مهم است . همچنین دانشجویان باید با علاقه و پشتکار بسیار در این صنعت فعالیت کنند ؛ یعنی نباید واحدهای آزمایشگاهی و کلاس های درس را باری به هر جهت پشت سر بگذارند و هدفشان گرفتن مدرک کاردانی یا کارشناسی باشد . بلکه لازم است با انگیزه و هدف ، سر کلاس درس حضور داشته باشند تا بتوانند در آینده از تحصیل خود یاری بگیرند.
گرایش های مقطع کاردانی
این رشته در ۴ گرایش : کاردانی الکترونیک هواپیما ، کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما ، کاردانی اویونیک هواپیما و کاردانی مخابرات هواپیمایی ارائه می گردد .
اویونیک هواپیما :
اویونیک ، الکترونیک هواپیمایی به معنای تخصصی آن است . یعنی متخصص این رشته اطلاعات لازم را در زمینه دوره های ILS ، VOR ، DME و دوره های تخصصی دیگر به دست می آورد . برای مثال تعمیر و نگهداری سیستم ILS که کمک می کند تا هواپیما ، مسیر باند را تشخیص داده و برروی آن بنشیند، در رشته تخصصی اویونیک هواپیما آموزش داده می شود .
الکترونیک هواپیما :
دروس رشته الکترونیک هواپیما بویژه در مقطع کارشناسی شباهت بسیاری به دروس رشته مهندسی برق گرایش مخابرات دارد . یعنی حدود ۹۰درصد دروس این دو رشته مشابه می باشد و ۱۰ یا حداکثر ۱۵درصد از دروس نیز دروس تخصصی الکترونیک هواپیما مثل دوره های تخصصی ILS ، VOR یا دوره های مقررات ناوبری است . به همین دلیل فارغ التحصیل این رشته به غیر از صنعت هواپیمایی می تواند در صنعت مخابرات نیز مشغول به فعالیت شود .
مخابرات هواپیما :
کاردانی مخابرات هواپیما ، بیشتر اپراتوری هواپیما است و فارغ التحصیلان این رشته ، اطلاعات و توانایی لازم را برای مبادله پیام و اطلاعات هوانوردی ، استفاده از سیستم های سوئیچینگ ، مدارهای رادیوتله تاپ ، S.S.B ، میکروویو و ماهواره بین دو مرکز هواپیمایی یا بین مرکز سوئیچینگ که در تهران است و فرودگاه شهرستان های مختلف پیدا می کنند . تخصصی که در حد کاردانی است .
تعمیر و نگهداری هواپیما:
متخصص این رشته توانایی های ذیل را دارا می باشد :
- داشتن مهارت لازم جهت کار در صنعت هوانوردی و استفاده از رهنمودهایی که کارشناسان این رشته ارائه خواهند کرد .
- انجام امور محوله در سطح استانداردهای بین المللی توصیه شده از طرف ایکائو .
- تشخیص عیوب و تعمیر سیستمها ، ساختمان موتور ، آلات دقیق و غیره .
- سرویس و نگهداری سیستمها ، ساختمان ، موتور ، آلات دقیق و غیره .
- بازرسی فنی هواپیما بر طبق دستوالعمل صادره از سوی استاندارد پرواز .
- ساخت قطعات ، مونتاژ و آزمایش هواپیما و هلیکوپتر.
- شرکت در گروههای طراحی و ساخت قسمت هایی از صنایع هوایی و هواپیمایی .
- انجام چکهای برنامه ای هواپیما ( از انواع مختلف A ، B ، C ، D ) و تعمیرات و بازرسی فنی هواپیماها بر طبق دستورالعمل های صادره از کارخانه سازنده هواپیما مورد تائید هواپیمایی کشوری ( استاندارد پرواز ) .
- تهیه گزارش های فنی .
اویونیک هواپیمایی
اصطلاح اویونیک یا الکترونیک هوانوردی (Avionics) یک تکواژ مرکب است که از ترکیب دو کلمه (Aviation و Electronics) ایجاد شده و معمولاً اشاره به تجهیزات الکترونیکی هواپیما، ماهواره، و فضاپیما؛ مانند نمایشگرها ، کامپیوترها، حسگرها، عملگرها و فرستنده-گیرنده‌های آن‌هاست. برای اشاره به تجهیزات برقی که مربوط به تولید انرژی الکتریکی، تبدیل ولتاژ و جریان، توزیع انرژی و ذخیرهٔ انرژی هستند از اصطلاح (الکتریک Electric) استفاده می‌شود. اصطلاح جامع‌تر برای تجهیزات برقی پرنده‌ها (Avionics and Electric) به معنای «برق و الکترونیک هوانوردی» است. گاهی از اصطلاح معادل «الکترو اویونیک» نیز در این زمینه استفاده می‌شود.
آشنایی با اویونیک
اویونیک در کنار سازه و موتور یکی از سه جزء اصلی هواپیما و بالگرد است. تقریباً اکثر کارکردهای پرنده به تجهیزات اویونیک آن وابسته است و ایمنی کارایی پرواز را فناوری‌های به کار رفته در اویونیک تعیین می‌کنند. همچنین اویونیک در قیمت تمام شده پرنده نقش تعیین‌کننده‌ای دارد به طوری که در هواپیماهای غیرنظامی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد هزینه تمام شده مربوط به تجهیزات اویونیک است. در هواپیماهای نظامی ارزش تجهیزات اویونیک می‌تواند تا ۷۰ درصد کل هزینه پرنده باشد. بسیاری از فناوری‌های توسعه داده شده در اویونیک علاوه بر هواپیما و بالگرد، در تانک، زیردریایی و پهپاد نیز کاربرد دارند. البته این فناوری‌ها می‌توانند در کاربردهای غیرنظامی نیز به کار گرفته شوند.با اینکه معنای لفظی اویونیک «الکترونیک هوانوردی» است، به جز الکترونیک، فناوری‌های دیگر مربوط به مخابرات، قدرت، کنترل، سخت‌افزار و نرم‌افزار نیز به صورت گسترده‌ای در تجهیزات اویونیک مورد استفاده قرار می‌گیرند. اویونیک هواپیما شامل سیستم‌های مختلفی است که از طریق گذرگاه‌های داده با یکدیگر در ارتباط هستند. بر اساس نوع کارکرد می‌توان تجهیزات اویونیک را به سیستم‌های مخابراتی، سیستم‌های ناوبری، سیستم کنترل پرواز، سیستم‌های الکتریکی، سیستم‌های ذخیره داده، نمایشگرها و سیستم‌های حفاظتی تقسیم‌بندی نمود. ترکیب سیستم‌های مختلف، برقراری ارتباطات و کنترل زیرسیستم‌های مختلف به‌طوری‌که مجموعه سیستم وظایف محوله خود را انجام دهند به عنوان تلفیق سیستم‌های اویونیک یاد می‌شود. در تلفیق و یکپارچه‌سازی سیستمها وزن، حجم و توان مصرفی تجهیزات همیشه به عنوان چالش‌های اصلی مطرح بوده است.
مخابرات هوایی
امروزه صنعت هواپیمایی همانند صنعت خودرو سازی روال عادی خود را طی می کند و با قدمتی که پیدا کرده ، هواپیما را به وسیله ای روزمره برای جابجایی مسافر و کالا تبدیل نموده است به موازات همین اتفاق تنوع خدمات و بکارگیری افراد در این صنعت نیز هر روز رو به رشد و توسعه است که یکی از این رشته ها کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما می باشد . مجموعه کاردان مخابرات هواپیمایی یکی از مجموعه های آموزش عالی آموزشگاه هواپیمایی کشوری می باشد که هدف آن تربیت افراد کاردان در زمینه شناخت، نحوه عملکرد و نگهداری و کار با مدارات مخابرات هواپیمایی در جهت تامین سلامت پرواز برای سازمان هواپیمایی کشوری و در صورت نیاز برای سایر سازمانها در زمینه مخابرات بین المللی می باشد.کاردانی مخابرات هواپیما، بیشتر اپراتوری هواپیماست و فارغ‌التحصیلان این رشته، اطلاعات و توانایی لازم را برای مبادله پیام و اطلاعات هوانوردی،استفاده از سیستم‌های سوئیچینگ، مدارهای رادیوتله‌تاپ، s.s.b، میکروویو و ماهواره بین دو مرکز هواپیمایی یا بین مرکز سوئیچینگ که در تهران است و فرودگاه شهرستان‌های مختلف به دست می‌آورند.
سیستم های مخابراتی
سیستم‌های مخابراتی در هواپیما به منظور تبادل اطلاعات، صوت و داده با ایستگاه‌های زمینی، دیگر هواپیماها و خدمه هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای ارتباطات گفتاری در هواپیما از سیستم‌های HF، VHF و پنل مدیریت رادیویی و برای ارتباطات داده از سیستم‌های SATCOM و ACARS استفاده می‌شود. سامانه HFبرای ارتباطات داده و صدایی برای مسافت‌های طولانی بین هواپیماهای مختلف و همچنین بین هواپیما و یک یا چند ایستگاه زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سامانه VHF برای مکالمات بین خلبان و ایستگاه‌های زمینی و بین هواپیماهای مختلف برای بردهای کوتاه بکار می‌رود چراکه امواج VHF از اتمسفر عبور کرده و بصورت دید مستقیم است. سامانهSATCOMدر واقع یک سامانه مخابراتی سیار جهانی بوده که سرویس‌های ارتباطی داده و صوت را برای هواپیماها فراهم می‌آورد. قابل اطمینان‌ترین ارتباط مخابراتی برای یک هواپیما توسط SATCOM و با استفاده از ماهواره‌های سازمان بین‌المللی ماهواره‌ای/دریایی (INMARSAT) فراهم می‌گردد. سامانه گزارش‌دهی و آدرس‌دهی ارتباطات هواپیما (ACARS) یک سیستم دیجیتال است که امکان ارسال پیام‌ها و گزارش‌ها را بین هواپیما و ایستگاه‌های زمینی فراهم می‌کند و برای مدیریت داده‌های نقشه‌ی پرواز و نگهداری داده بین هواپیما و خطوط هوایی به کار می‌رود. برای برقراری ارتباطات داخلی هواپیما مانند تماس خلبان با خدمه پرواز، از تجهیزات تلفنی در نقاط مختلف هواپیما استفاده می‌شود که به‌طور نمونه در هواپیمای ایرباس ۳۲۰ هشت محل برای آن در نظر گرفته شده است. این نوع ارتباط از طریق خطوط صوتی که در هواپیما نصب شده‌اند برقرار می‌شود